เซ็ตไฟสตูดิโอ สำหรับคนเพิ่งเริ่มต้น

เชื่อว่าหลายคนที่เริ่มทำงานถ่ายภาพหรือวิดีโอ ต้องเคยผ่านความรู้สึกที่ว่าแค่เปิดไฟให้สว่างพอแล้วก็ถ่ายได้เลย แต่พอถ่ายจริงกลับเจอปัญหาหน้าดำ หน้ามืด หรือภาพดูแบน ไร้มิติ ซึ่งความจริงก็คือ การ เซ็ตไฟสตูดิโอ นั้นไม่ได้เป็นแค่การสาดไฟสว่างๆ เข้ามาในฉาก แต่เป็นการวางระบบแสงให้เกิดมิติ เห็นรายละเอียด และที่สำคัญคือ “สร้างอารมณ์” ให้กับภาพของเรา

แสงในสตูดิโอเปรียบเหมือนกับ “ภาษาที่ไร้เสียง” ในงานภาพยนตร์ หรือโฆษณาที่มือโปรใช้สื่อสารเรื่องราว ความรู้สึก และการเน้นสิ่งที่สำคัญในภาพ เมื่อคุณเข้าใจหลักการเซ็ตไฟนี้ คุณจะสามารถควบคุมภาพให้มีชีวิต และดึงดูดคนดูได้ทันที

รู้จักกับ 3 หัวใจหลักของการ เซ็ตไฟสตูดิโอ

หนึ่งในเทคนิคที่เป็นมาตรฐาน และนิยมมากที่สุดในวงการถ่ายภาพและวิดีโอคือ “Three-point lighting” หรือการเซ็ตไฟ 3 จุด ซึ่งประกอบด้วยไฟหลัก 3 ดวงที่มีหน้าที่แตกต่างกัน

1. Key Light — ไฟหลักที่ให้แสงและสร้างมิติ

Key Light คือ ไฟดวงหลักที่ให้แสงสว่างกับตัวแบบโดยตรง มันจะเป็นแสงที่มีความเข้มข้นที่สุด และเป็นตัวกำหนดทิศทางของแสง และเงาในภาพ การวาง Key Light ในตำแหน่งที่เหมาะสม เช่น ด้านหน้าเฉียงประมาณ 45 องศา จะทำให้เกิดเงาที่นุ่มนวลและสร้างมิติบนใบหน้า หากวางผิดตำแหน่ง แสงอาจทำให้ภาพดูแบน ไร้ชีวิต หรือเกิดเงาที่ดูไม่สวยงามได้

การเลือกใช้ไฟ Key Light ที่มีคุณภาพ เช่น ไฟ LED ที่มีค่า CRI สูง จะช่วยให้สีผิวของแบบดูเป็นธรรมชาติมากขึ้น และถ้าต้องการแสงนุ่มละมุนมากขึ้น เราสามารถเพิ่ม Softbox หรือ Lantern เพื่อกระจายแสงและลดเงาแข็งของ Key Light ได้

2. Fill Light — ไฟเสริมที่ลดเงาดำ

Fill Light คือไฟที่ช่วยเติมแสงในส่วนที่เงามืดจาก Key Light แสงของ Fill Light จะต้องนุ่มและอ่อนกว่าความเข้มของ Key Light เพื่อรักษาความสมดุลของแสงและเงาในภาพ ไม่เช่นนั้นภาพจะดูแบนและสูญเสียมิติไป

การใช้ Fill Light ที่เหมาะสม เช่น ไฟ LED Panel ขนาดเล็กหรือแผ่นรีเฟลกซ์ จะช่วยสะท้อนแสงจาก Key Light ไปเติมเต็มส่วนที่มืด โดยไม่จำเป็นต้องใช้ไฟเพิ่มเยอะหรือแรงมาก

3. Back Light (หรือ Rim Light) — ไฟแยกตัวแบบจากฉากหลัง

Back Light หรือ Rim Light คือไฟที่สาดแสงจากด้านหลังตัวแบบเพื่อสร้างขอบแสงที่ช่วยแยกตัวแบบออกจากฉากหลัง ทำให้ภาพดูมีมิติและตัวแบบโดดเด่นขึ้น แสงนี้มักวางไว้ในตำแหน่งสูงและเฉียงเข้าหาตัวแบบเล็กน้อย

แสง Back Light เป็นสิ่งสำคัญอย่างมากในการเซ็ตไฟสตูดิโอ เพราะช่วยแก้ปัญหาเวลาที่ฉากหลังกับตัวแบบมีสีใกล้เคียงกัน และยังเพิ่มความสวยงามและมืออาชีพให้กับภาพโดยรวม

ความลับที่คนส่วนใหญ่ไม่รู้ใน “ เซ็ตไฟสตูดิโอ ”

แสงคือ “ภาษาที่ไร้เสียง” ของภาพ

แสงในงานภาพถ่าย และวิดีโอไม่ได้มีหน้าที่แค่ทำให้เห็นตัวแบบเท่านั้น แต่มันยังทำหน้าที่สื่อสารอารมณ์ และความรู้สึกให้กับคนดูอีกด้วย

• แสงนุ่ม (Soft Light) เช่น แสงที่ผ่าน Softbox หรือ Lantern จะทำให้ภาพดูอ่อนโยน อบอุ่น และเป็นมิตร
• แสงแข็ง (Hard Light) เช่น แสงตรงจากหลอดไฟไม่ผ่านการกระจาย จะสร้างเงาคมชัดและดราม่า เหมาะกับการถ่ายภาพที่ต้องการความเข้มข้นและแรงอารมณ์
• สีของแสงมีผลต่ออารมณ์อย่างมาก ไฟที่มีอุณหภูมิสีเย็น (ประมาณ 5600K ขึ้นไป) ให้ความรู้สึกสะอาดและมืออาชีพ ในขณะที่ไฟโทนอุ่น (ประมาณ 3200K) ทำให้บรรยากาศอบอุ่นและเป็นกันเองมากขึ้น

ด้วยเหตุนี้ การเลือกแสงที่เหมาะสมกับงานและการตั้งค่าระดับไฟให้ถูกต้อง จึงเป็นเรื่องสำคัญที่มักถูกมองข้ามโดยมือใหม่

ห้องสตูดิโอและผนัง มีผลกับแสงมากกว่าที่คิด

หลายคนอาจจะคิดว่าแค่มีไฟดีๆ ก็พอแล้ว แต่จริงๆ แล้ว สภาพแวดล้อมภายในสตูดิโอก็มีผลกับคุณภาพแสงเช่นกัน

• ผนังสีขาวสะท้อนแสงได้มาก ทำให้แสงฟุ้งกระจายทั่วห้อง ทำให้ควบคุมแสงยาก
• ผนังสีดำหรือสีเข้มช่วยดูดซับแสง ทำให้แสงคมขึ้น ควบคุมทิศทางแสงได้ง่ายขึ้น
• เพดานต่ำหรือสูงก็มีผลต่อการสะท้อนแสงและการแพร่กระจายของแสง
• การเลือกสถานที่ถ่ายภาพและการตกแต่งสตูดิโอจึงมีความสำคัญไม่แพ้อุปกรณ์ไฟ

อุปกรณ์ที่มือโปรใช้ และทำไมต้องรู้จักมัน

Softbox และ Lantern

Softbox และ Lantern คืออุปกรณ์สำหรับกระจายแสงให้กว้างและนุ่มขึ้น เหมาะกับการลดเงาแข็งและสร้างแสงนุ่มที่ดูเป็นธรรมชาติ เหมาะกับถ่ายภาพบุคคลและงานวิดีโอที่ต้องการแสงสวยงาม

Grid หรือ Honeycomb

Grid หรือ Honeycomb เป็นอุปกรณ์ที่ติดกับ Softbox เพื่อควบคุมทิศทางแสงให้แคบลง ช่วยให้แสงไม่กระจายฟุ้งออกไปโดยไม่จำเป็น เหมาะกับการทำให้แสงจุดที่ต้องการเด่นชัด และลดการสะท้อนแสงไปยังส่วนอื่นของภาพ

Flag หรือ Black Foam Board

อุปกรณ์เหล่านี้ช่วยตัดหรือบังแสงไม่ให้ไปโดนจุดที่ไม่ต้องการ เช่น ป้องกันไม่ให้แสงสะท้อนบนฉากหลังหรือปิดบังแสงไม่ให้กระทบใบหน้าในตำแหน่งที่ไม่เหมาะสม

Reflector

Reflector คือแผ่นสะท้อนแสงที่ใช้แทนไฟเสริมในบางจุด ด้วยการสะท้อนแสงจากไฟหลักกลับเข้ามาเติมแสงในจุดมืด ช่วยประหยัดค่าใช้จ่าย และลดจำนวนไฟที่ต้องใช้

5 เทคนิค เซ็ตไฟสตูดิโอ ที่มือใหม่พลาดบ่อย

1. เปิดไฟทุกดวงให้สว่างเท่ากัน ทำให้ภาพดูแบน ไร้มิติ และเสียอารมณ์
2. ไม่รู้จักปรับระยะไฟกับแบบ ไฟที่อยู่ไกลเกินไปจะทำให้แสงแข็ง และมีเงาที่ไม่สวย
3. ลืมควบคุมอุณหภูมิสีของไฟ สีผิวเพี้ยนทำให้ภาพดูไม่เป็นธรรมชาติ
4. ไม่ปรับไฟให้เหมาะกับบุคลิกของตัวแบบ ทำให้บางคนดูไม่สวยหรือหน้าบาน
5. เซ็ตไฟก่อนวางกล้อง การวางไฟก่อนกล้องช่วยให้ภาพมีแสงที่สมดุลและสวยงามมากกว่า

6 ขั้นตอนการ เซ็ตไฟสตูดิโอ แบบง่ายๆ สำหรับมือใหม่

1. วาง Key Light ที่ด้านหน้าเฉียงประมาณ 45 องศาจากตัวแบบ เพื่อให้เกิดแสงและเงาที่สวยงาม
2. เปิด Fill Light ฝั่งตรงข้าม Key Light แต่ให้ความเข้มน้อยกว่าเพื่อลดเงาที่แข็งเกินไป
3. ติดตั้ง Back Light หรือ Rim Light ด้านหลังตัวแบบ เพื่อแยกตัวแบบออกจากฉากหลัง
4. ใช้ Reflector หรือแผ่นสะท้อนแสงเติมในจุดที่ยังมืด
5. ปรับอุณหภูมิสีไฟให้เหมาะสม และตรวจสอบแสงด้วยกล้องก่อนถ่ายจริง
6. ทดลองเปลี่ยนมุมไฟและความแรงไฟเพื่อให้ได้ลุคที่ต้องการ

---

เซ็ตไฟสตูดิโอ ให้เหมาะกับงานประเภทต่างๆ

• ถ่ายวิดีโอสัมภาษณ์ — ใช้แสงนุ่มและ Fill Light ที่เพียงพอเพื่อลดเงา
• ถ่ายรีวิวสินค้า — เน้นแสงคมชัดและรายละเอียดที่ชัดเจน
• ถ่ายภาพแฟชั่น — ใช้ไฟหลายจุดเพื่อเพิ่มความลึกและแสงไฮไลต์
• ไลฟ์สด — เซ็ตไฟให้สว่างเพียงพอแต่ไม่สว่างเกินไป ลดการสะท้อนและความร้อน

---

เคล็ดลับจากมือโปร ที่คุณต้องลอง

• ใช้ไฟดวงเดียวพร้อม Reflector ช่วยเติมแสงนุ่มประหยัดค่าใช้จ่าย
• ปรับระยะไฟให้ใกล้ตัวแบบเพื่อความนุ่มนวลของแสง
• หมุนไฟเพื่อหามุมแสงที่ดีที่สุดแทนการหมุนตัวแบบ
• ใช้ไฟที่มีค่า CRI สูง เพื่อสีที่ถูกต้องและสวยงาม
• เพิ่ม Background Light เพื่อสร้างบรรยากาศและแยกฉากหลัง

จากที่กล่าวมา

การ เซ็ตไฟสตูดิโอ ไม่ใช่แค่การเปิดไฟให้สว่าง แต่เป็นศาสตร์และศิลป์ในการสร้าง “อารมณ์” และ “มิติ” ให้กับภาพและวิดีโอของคุณ เมื่อเข้าใจและใช้หลักการเซ็ตไฟอย่างถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นมือใหม่หรือมือโปร คุณก็สามารถสร้างงานภาพที่มีคุณภาพระดับพรีเมียมและดึงดูดผู้ชมได้อย่างแท้จริง

ท่านสามารถติดตามสินค้าอื่นๆได้ที่ www.advancedphotosystems.com หรือติดตามได้ที่แฟนเพจของเราได้ที่ www.facebook.com/advancedphotosystems